Ułatwienia dostępu

Karpniki

karpniki

To duża wieś letniskowa, na granicy Kotliny Jeleniogórskiej i Rudaw Janowickich leżąca u podnóża Sokolika 628 m n.p.m. oraz Krzyżnej Góry 654 m n.p.m. w nurcie Karpnickiego Potoku. Wieś na przestrzeni wieków wielokrotnie zmieniała właścicieli w 1822 roku majątek zakupił pruski książę Fryderyk Wilhelm. Prawdopodobnie już w średniowieczu w tym miejscu stała warowna budowla.
W dolnej części wioski znajduje się, kompleks stawów stanowiących gospodarstwa rybackie. Wokół nich zachował się stary drzewostan w postaci dębów, lipy, grądów. Z Karpnik do Łomnicy i Mysłakowic prowadzą romantyczne drogi obsadzone jeszcze w XIX w. drzewami, dzisiaj stanowią charakterystyczne i podziwiane przez turystów aleje lipowe. Karpniki to stara wieś, której początki sięgają XIV w. W 1305 r. istniała tu już wieś czynszowa w księstwie jaworskim i ściśle związana z zamkiem Sokolec. W 1653 r, Karpniki były już dużą i bogata wsią a mieszkało tu 24 kmieci i 20 zagrodników, w folwarku trzymano 400 owiec i 58 szt. bydła, były jeszcze 2 młyny wodne, browar i 10 stawów. Na zaproszenie księcia w 1832 roku do Karpnik przyjechał Karl Friedrich Schinkiel współtwórca przebudowy pałacu. Modernizację pałacu rozpoczęto w 1844 roku jej efektem było powstanie neogotyckiego trójkondygnacyjnego otoczonego fosą oraz kamiennym łukowym mostem pałacu. Podczas XIX wiecznej przebudowy powstała również charakterystyczna wieża widokowa. Przy głównym wejściu znajdowały się niegdyś dwie armaty, które były prezentem dla księcia Waldemara od gubernatora generalnego w Indii oraz kamienny blok z Wyspy Świętej Heleny, na którym siadywał Napoleon na zesłaniu.
Po śmierci księcia Wilhelma w 1851 r. Karpniki stały się wspólną własnością jego córek: Elżbiety oraz Marii – żony króla Bawarii. Od tego czasu aż do 1945 r. na wieży karpnickiego pałacu powiewała flaga heska. W 1822 roku prace nad parkiem w Karpnikach rozpoczął bukowiecki ogrodnik Walter pod osobistą asystą księżniczki Marianny oraz Petera Josefa Lenne. Dzięki nim powstało rozległe założenie krajobrazowe. Góry otaczające teren stanowiły malowniczą całość, ale dzięki istniejącym tarasom spacerowym, alejkom i małej architekturze jak Dom Ogrodnika, Wieża Waldemara, stylizowana Cottage Marianny, Cottage Wilhelma, marmurowa ławka, pomnik księcia Leopolda, charakterystyczne punkty widokowe stanowiły jednolitą cześć założenia parkowego. W ten sposób powstał duży obszar starannie skomponowany o charakterze romantycznym.
W okresie międzywojennym w gospodach i pensjonatach było ponad 100 miejsc noclegowych oraz spora liczba w kwaterach prywatnych. Do 1939 r. działał również tu hotel z 25 miejscami oraz 2 gospody z 48 miejscami noclegowymi. Muzeum było czynne w każdy dzień przez 4 godziny, a wstęp wynosił 2,5 marki. Będąc w Karpnikach zwiedzano Szwajcarkę, Góry Sokole i Starościńskie Skały.
W czasie II wojny światowej Günther Grundman w karpnickim pałacu stworzył składnicę muzealną, w której umieszczono zbiory zrabowane w państwach okupowanych przez Niemców. W latach 1943-45 przechowywano tu również zbiory należące do Berlińskiej Biblioteki Państwowej. We wsi istniał również „obóz pracy” dla robotników przymusowych. Pod koniec wojny, zbiory zamkowe częściowo wywieziono, wiele zaginęło lub zostało rozszabrowane, a zamek stał pusty.
Współcześnie Karpnik to wieś licznie odwiedzana przez turystów ze względu na swoje unikatowe walory krajobrazowe i architektoniczne. Ogromna ilość atrakcji jak Pałac w Karpnikach, Pałac Dębowy, Schronisko Szwajcarka, Góry Sokole z roku na rok stają się jedną z najliczniej odwiedzanych miejscowości w powiecie jeleniogórskim.